دولت، هواپیمایی ماهان و مسافران می توانند علیه امریکا طرح دعوا کنند
به گزارش مجله یک کامپیوتر، یک استاد حقوق بین الملل در یادداشتی به تشریح امکان طرح دعوا از سوی دولت جمهوری اسلامی ایران، شرکت هواپیمایی ماهان و نیز مسافران آن علیه اقدام آمریکا در قضیه مزاحمت جنگنده های این کشور برای هواپیمای مسافربری پرداخت.
به گزارش خبرنگاران، متن یادداشت احمد مومنی راد استاد حقوق بین الملل دانشگاه تهران در این باره به شرح زیر است:
اقدام جنگنده های آمریکا در ایجاد مزاحمت برای هواپیمایی مسافربری ماهان در آسمان سوریه نقض صریح کنوانسیون 1944 شیکاگو و ضمائم آن ونیز کنوانسیون 1971 مونترال و نیز مقررات ایکایو در موضوع امنیت پرواز می باشد.
بند د ماده 3 این کنوانسیون اشعار می دارد دولتهای متعاهد متعهد می شوند که هنگام وضع مقررات در مورد هواپیماهای کشوری خود شدیداً به امنیت هواپیماهای غیرنظامی توجه کنند. همچنین بند ط ماده 44 این کنوانسیون ارتقاء امنیت پروازهای هواپیمایی بین المللی را یکی از اهداف راهبردی ایکائو برشمرده است.
این اقدام آمریکا نقض مقررات سارپ که مقررات هنجارها و رویه های توصیه ایکائو می باشد و نیز مغایر برنامه جهانی امنیت پرواز آن را تصویب کرده است، می باشد. همچنین این اقدام مالی ماجراجویانه نقض کنوانسیون 1971 مونترال می گردد. در مقدمه این کنوانسیون آمده است که اعمال غیرقانونی علیه امنیت هواپیمایی کشوری امنیت افراد و اموال را به مخاطره انداخته و بهره برداری سرویس های هواپیمایی را شدیداً مختلف و اعتماد مردم جهان نسبت به امنیت پرواز هواپیمایی کشوری متزلزل می سازد. بند 1 ماده 1 کنوانسیون 1971 مونترال بیان می دارد که هر کس برخلاف قانون و آمدن مرتکب اعمال زیر گردد مجرم شناخته می گردد و یکی از آن اقدامات، اقدام علیه سرنشین هواپیمای درحال پرواز است.
اقدام آمریکا در حوزه حقوق بشر نیز نقض صریح حق آزادی رفت و آمد افراد محسوب می گردد. بند ب ماده 13 اعلامیه حقوق بشر 1948 این حق را به رسمیت می شمارند. همچنین بند 2 ماده 12 میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی 1966 به حق آزادی افراد تاکید دارد و ماده 22 آمریکایی حقوق بشر و ماده 2 پروتکل چهار کنوانسیون اروپایی حقوق بشر به حق آزادی رفت و آمد افراد تاکید می کنند.
با توجه به اعتراف صریح آمریکایی ها توسط بیل اوربان سخنگوی ستاد فرماندهی آمریکا در غرب آسیا سنتکام مسئولیت دولت آمریکا در این واقعه اثبات می گردد. ماده یک طرح مسئولیت بین المللی کشورها در برابر اعمال متخلفانه بین المللی در سال 2001 میلادی بیان می کند که هر عمل متخلفانه بین المللی یک کشور مسئولیت بین المللی آن کشور را به دنبال دارد. ماده 29 همان طرح نیز به این موضوع می پردازد و اشعار می دارد عمل متخلفانه بین المللی یک کشور هنگامی است که رفتاری مشتمل بر فعل یا ترک فعل ارتکاب یابد که اولاً به موجب حقوق بین الملل قابل انتساب به آن دولت باشد و ثانیا نقض تعهد بین المللی آن کشور را بنیان نهد. اگر بخواهیم اقدام آمریکا را تحلیل کنیم، شاید به موارد زیر بتوانیم اشاره کنیم.
نقض قواعد مسلم حقوق بین الملل و حقوق بین الملل هوانوردی اختلال در نظم و امنیت منطقه ورود غیرقانونی به کریدور تعریف شده برای هواپیمای مسافربری علاوه بر آن بازرسی هواپیمای مسافربری در آسمان توسط جنگنده های نظامی عملی مجاز تلقی نمی گردد که آمریکایی ها مدعی آن هستند و احتمال بسیار قوی وجود دارد که جنگنده های آمریکایی قصد داشتند که با فریب سیستم پدافندی سوریه از طریق پنهان شدن در پشت هواپیمای ماهان آنها را به اشتباه انداخته و هواپیمای مسافربری را در تیررس آن قرار دهند تا با سقوط آن بتوانند به اهداف چندگانه شوم خود دست پیدا کنند.
طرح دعوا در محاکم داخلی مبنای قانون مقابله با نقض حقوق بشر و اقدامات ماجراجویانه و تروریستی امریکا و شکایت به سازمان هواپیمایی کشوری ایکائو و شورا با بررسی موضوع به صدور رای می پردازد. این رای می تواند شامل محکومیت اقدام آمریکایی آمریکا و رای بر الزام آمریکا به جبران خسارت مادی و معنوی وارده بر هواپیما و مسافران آن باشد و در حال حاضر دولت جمهوری اسلامی ایران و شرکت هواپیمایی ماهان و نیز مسافران آن می توانند برعلیه اقدام آمریکا طرح دعوا کنند.
منبع: خبرگزاری ایسنا