سرابِ برجام؛ بایدن چطور ایران را به دور باطل می اندازد؟
به گزارش مجله یک کامپیوتر، خبرنگاران، گروه بین الملل- مریم خرمائی: چند روزی می گردد که دموکرات ها از چشم انداز سیاست داخلی و خارجی خود در دوره پساانتخاباتی آمریکا، رونمایی نموده اند- سندی که اگرچه هنوز در حد پیش نویس است اما دست کم در حوزه بین المللی به ویژه آنجا که به سرفصل خاورمیانه و موضوع ایران مربوط می گردد؛ سر و صدای زیادی به پا نموده است.
خبر داغ آنکه آمریکای تحت رهبری جو بایدن- نامزد دموکرات انتخابات 2020- دیگر قصدی برای تغییر رژیم در ایران ندارد. برخی ها هم از این پیشتر رفته و برای آنکه حلاوت خبر را بیشتر نمایند می گویند بایدن میخواهد به طرح براندازی در ایران که پیشینه آن به کودتای 28 مرداد 1332 بازمی گردد، انتها دهد.
یعنی نه تنها باید باور کنیم که نامزد دموکرات ها در پیمودن طریق صلح و دوستی از دونالد ترامپ رقیب جمهوریخواه پیش است، بلکه گوی سبقت را از دیگر اسلاف دموکرات خود هم ربوده و اصلاً قصد دخالت در امور دیگر کشورها را ندارد!
اما خبرهای دیگری هم هست مبنی بر اینکه در پشت پرده، جدال نفس گیری میان جو بایدن (نماد جریان میانه رو حزب دموکرات) و برنی سندرز (نماد جریان پروگرسیو یا چپ گرا) وجود داشته تا به این ترتیب، دستورکار آینده حزب حتی الامکان در مقایسه با نسخه ارائه شده در 2016، عاری از خشونت باشد. به عبارت دیگر، خشونت زدایی از سیاست خارجی دموکرات ها، دست پخت سندرز است که به ازای ریختن آرا خود در سبد انتخاباتی بایدن، اثرانگشتش را پای سند 2020 زد.
نکته قابل تأمل آنکه کشمکش درون حزبی در انتخابات 2016 علنی بود و ماجرای تبانی دموکرات ها برای پشت پا زدن به سندرز و حذف او از گردونه رقابت، موجب شد تا طرفدارانش در دوراهی انتخاب میان هیلاری کلینتون و دونالد ترامپ، به نفر دوم متمایل شوند. اما برای پرهیز از تکرار تاریخ، این بار دموکرات ها اختلافاتشان را پشت درهای بسته حل و فصل کردند و نتیجه آن شد که رد پای سندرز در گوشه هایی از سند 2020 که به عدم مداخله در دیگر کشورها و مخالفت با تداوم شهرک سازی در کرانه باختری می پردازد؛ به شدت قابل رؤیت است.
حال سوال این است که نرم خویی در پیشبرد رابطه آینده ایران-آمریکا تا کجا دوام می آورد و آیا با توجه به حقایق حاکم بر این رابطه، چنین خوش بینی جایز است؟
شگرد مذاکراتی بایدن؛ راه چاره بازی با کلمات
جالب است بدانید در کل دستورکار 80 صفحه ای حزب دموکرات، فقط یک پاراگراف 10 خطی به ایران اختصاص یافته و همه مانور رسانه ای هم روی جملات ابتدایی یعنی کلیشه بازگشت به برجام و عدم تغییر رژیم به عنوان لطفی است که یک رئیس جمهور دموکرات در حق ایران انجام خواهد داد!
استنادشان هم به این است که اگرچه دولت ترامپ با راه انداختن کارزار فشار حداکثری، در ظاهر به دنبال تغییر رفتار ایران بود؛ اما با اتکا به افشاگری های جان بولتون مشاور سابق امنیت ملی کاخ سفید؛ غرض اصلی براندازی و تغییر نظام است.
از ابتدا تا انتهای پاراگراف تاکید بر دیپلماسی هسته ای، تنش زدایی و مصاحبهی منطقه ای است اما آیا باید آنچه را که دموکرات ها بازگشت متقابل به تعهدات هسته ای می نامند؛ به منزله ختم غائله بازگشت به برجام تلقی کرد؟
در پاسخ باید گفت آنچه رسانه ها از شفاف سازی درباره آن اجتناب می نمایند، خطوط انتهای پاراگراف مربوط به ایران در سند 2020 است مبنی بر اینکه توافق هسته ای همواره به منزله شروع و نه انتها دیپلماسی آمریکا در قبال ایران بوده است. دموکرات ها از کوشش جامع دیپلماتیک برای تشدید محدودیت های مربوط به برنامه هسته ای و پرداختن به دیگر فعالیت های تهدیدنماینده ایران ازجمله تهاجم منطقه ای، برنامه موشک های بالستیک و سرکوب های داخلی، حمایت می نمایند.
عبارت شروع و نه انتها دیپلماسی و بلافاصله ارجاع آن به اقدامات منطقه ای و داخلی ایران، به منزله عقب گرد به اصل آمریکایی اجبار در تغییر رفتار است که پیش شرط همه مستأجران دموکرات و جمهوریخواه کاخ سفید، برای به انتها رساندن هرگونه مذاکره با ایران، محسوب می گردد.
پیشتر آنتونی بلینکن مشاور ارشد کارزار انتخاباتی بایدن گفته بود که وی در صورت پیروزی در رقابت 2020 به دنبال توافقی قوی تر با ایران است.
لحن به کار رفته در این ادعا برای مخاطب ایرانی بسیار آشنا است به این معنی که دولت ترامپ می گوید برجام بد است و برای همین یک توافق جدید می خواهم؛ دموکرات ها می گویند برجام خوب است اما در شکل فعلی کافی نیست. به عبارت دیگر می توان هر دوی اینها را گویش متفاوتی از یک تقاضای واحد مبنی بر احتیاج به یک توافق جدید تلقی کرد که همه رفتارهای به زعم آنها غیردوستانه ایران را پوشش دهد.
حتی جان کری وزیر خارجه دولت اوباما که نقشی پررنگ در حصول برجام داشت، دی ماه گذشته، با پیش بینی پیروزی بایدن مدعی شد: جو بایدن این موضوع را تشخیص می دهد و می داند که بازگشت به جایی که بودیم کافی نیست، زیرا شرایط تغییر پیدا نموده است. موضوعات جدیدی در سه سال و نیم گذشته اضافه شده اند. جو بایدن می داند که ما باید اطمینان یابیم که تمامی موارد را در این توافق مد نظر داشته باشیم.
تعدد میزهای مذاکره؛ افتادن به دور باطل
در این میان، اقدامات یک سال اخیر ترامپ برای پیچیده کردن فرایند بازگشت به برجام هم بهانه ای دست رئیس جمهور آینده آمریکا (دموکرات یا جمهوریخواه) می دهد که عملاً برخورداری ایران از هر مزیتی را به پذیرش خواسته های طرف آمریکایی مشروط کند.
تحریم دوباره بانک مرکزی ایران که این بار ذیل عنوان مبارزه با تروریسم صورت گرفت و همچنین، تحریم مجدد شرکت خطوط کشتی رانی ایران ذیل برچسب اشاعه تسلیحات کشتار جمعی؛ حاکی از آن است که حتی با بازگشت به برجام هم، بسیاری از محدودیت های ایران سر جای خود باقی است چون دیگر به چشم تحریم های هسته ای به آنها نگاه نمی گردد.
این همان نکته قابل تأمل در نیمه دوم پاراگراف مربوط به ایران در سند 2020 حزب دموکرات آمریکا است مبنی بر اینکه برجام شروعگر دیپلماسی برای پرداختن به دیگر مسائل از جمله برنامه موشکی و مسائل حقوق بشری است.
به بیان ساده، بایدن به دنبال انداختن چرخه مذاکره با ایران به دور باطل است. در این چرخه، برخورداری ایران از مزایای مصاحبه در باب مثلاً موضوع برجام به شرط نشستن پای میز مذاکره در باب موضوع دیگر، مثلاً برطرف دغدغه ها در باب برنامه موشکی یا حتی برطرف اتهامات حقوق بشری است.
در این میان، تنها تفاوتی که بین راه چاره جمهوریخواهان و دموکرات ها وجود دارد؛ این است که ترامپ می گوید بیاید اول ذیل یک توافق هسته ای جدید در باب همه مسائل مورد مناقشه، مصاحبه کنیم و بعد به برطرف تحریم ها برسیم- موضوعی که با واکنش شدید ایران مبنی بر تعیین بودن همه خطوط قرمز نظام جمهوری اسلامی روبرو شده است.
اما، دموکرات ها زیر لایه بازی با کلمات، مذاکره را به صورت مرحله ای و در چارچوب های برجامی، موشکی، منطقه ای و حقوق بشری پیش خواهند برد حال آنکه برخورداری کامل از مزایای هر دور مذاکره، در گرو نشستن پای یک میز مذاکره جدید است!
منبع: خبرگزاری مهر